26 mei 2009

De welwillenden - Jonathan Littell

Genre: historische roman

In 't kort: Max Aue, SS-officier, vertelt zeer nauwgezet over zijn professionele bezigheden en privéleven tijdens WOII. We beginnen in Rusland waar hij eerst in de Kaukasus en vervolgens in Stalingrad in dienst is. Zijn taak daar is om te rapporteren over de mentaliteit van de duitse soldaat. Hij maakt de jodenvervolging en genocide van zeer dichtbij mee (=gruwelijke fragmenten).
Door zijn goede connecties met een aantal hooggeplaatste heren maakt hij promotie. Hij wordt verantwoordelijk voor een verbeterde arbeidsinzet van de Joden en bezoekt daarvoor de concentratiekampen (=opnieuw gruwelijke fragmenten). Hoe langer hoe zeker merkt hij dat er aan de opmars van Duitsland een einde komt, totdat het helemaal gedaan is.

Mijn mening: Dit is een grandioos boek. Je krijgt een zéér minitieus verslag van WOII, gezien vanuit het perspectief van een hooggeplaatste nazi. Waarom werden de Joden vervolgd? Hoe kunnen mensen anderen zoiets aandoen? Is de mens in wezen slecht? Allemaal vragen die opgeworpen worden en een mogelijk antwoord krijgen.
De eerste 100 pagina's (van de 962) waren behoorlijk taai om door te komen. Het verslag is zo gedetaillleerd (Littell heeft 5 jaar research gedaan) dat je geneigd bent om het boek weg te leggen. Maar juist die nauwgezetheid werkt op een gegeven moment verslavend en bijna hypnotiserend. Je zit zó in het verhaal dat het echt allemaal als een film aan je voorbij komt. Je leest vlot door.
Niet alleen het bredere oorlogs- en vernietigingsperspectief interesseerde me. Juist ook de persoonlijke, nogal afwijkende, kant van deze verteller is ontzettend intrigerend. Waar hij in zijn professionele leven één van de weinige hoge nazi's is die zich enigszins kan inleven in de vijand, is hij in zijn privéleven een behoorlijk verknipt figuur.

Eindoordeel:
****1/2

Geen opmerkingen: